در اجراي ماده 10 دستورالعمل کنترل‌های داخلی برای ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، منشور فعالیت حسابرسي داخلی شرکت توسعه و عمران امید (سهامی عام)، پس از تائید در کمیته حسابرسی، در تاریخ 0000/00/00 مشتمل بر 10 ماده و 5 تبصره به تصویب هیأت مدیره رسیده و از تاریخ تصویب، لازم‌الاجراست.
مأموریت و دامنه عمليات
ماده (1) :
مأموریت واحد حسابرسی داخلی، ارائه خدمات اطمینان‌دهی و مشاوره‌ای مستقل و بیطرفانه، به منظور ارزش‌افزايي و بهبود عمليات شرکت میباشد. حسابرسی داخلی با ایجاد رویکردی منظم و روشمند به شرکت کمک می‌کند که برای دستیابی به اهداف خود، اثربخشی فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل را ارزیابی نموده و بهبود بخشد.
ماده (2) :
دامنه عمليات واحد حسابرسی داخلی باید به نحوی تعیین شود که شبکه فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل که توسط مدیریت شرکت طراحی و ارایه شده است، در موارد زیر اطمینان فراهم آورد:
- ریسک‌ها به نحو مناسب شناسایی و مدیریت می‌شوند،
- در مواقع لزوم، تعامل با گروه‌های مختلف راهبری شرکت به نحو مناسب وجود دارد،
- اطلاعات مالی، مدیریتی و عملیاتی با اهمیت شرکت، درست، قابل اعتماد و به موقع میباشد،
- فعالیتهای کارکنان مطابق با خط مشی‌ها، استانداردها، رویه‌ها، قوانین و مقررات میباشد،
- تحصیل منابع به صرفه میباشد، از منابع کارا و اثربخش استفاده می‌شود، و منابع به نحو مناسب حفاظت می‌شود،
- برنامه‌ها، طرح‌ها و اهداف شرکت قابل تحقق است،
- کیفیت و بهبود مستمر در فرآیندهای کنترلی شرکت ترویج می‌شود،
- موضوعات قانونی و حقوقی با اهمیت موثر بر شرکت، به نحو مناسب شناسایی می‌شود و مورد توجه قرار می‌گیرند،
اختیارات
ماده (3) :
هيأت مديره در چارچوب مسئوليت‌هاي واحد حسابرسی داخلی، به آن اختيار مي‌دهد که :
- امکان دسترسی نامحدود به کلیه اسناد و مدارک، دارائی‌ها، کارکنان و مشاهده فرآیندهای شرکت داشته باشد،
- به کمیته حسابرسی دسترسی داشته باشد،
- منابع مالی و انسانی مورد نیاز را پس از موافقت ارکان ذیصلاح جذب کرده و موضوعات، دامنه‌ی عملیات و روش‌های دستیابی به اهداف حسابرسی داخلی را تعیین و اجرا نماید،
- خدمات خاص مورد نیاز برای ایفای مسئولیت‌ها و آموزش کارکنان حسابرسی خود را حسب نیاز از داخل یا خارج از شرکت کسب نماید،
ماده (4) :
هیأت مديره کليه کارکنان را در قبال ارائه اسناد، مدارک و اطلاعات درست و به موقع در قبال حسابرسي داخلي موظف و پاسخگو
مي‌داند. همچنین هیأت مديره، واحد حسابرسي داخلي را مسئول حفاظت از اسناد، مدارک، اطلاعات و اسرار شرکت که بنا به موقعيت کاري به آنها دسترسي پيدا مي‌کند، مي‌داند .
ماده (5) :
مدیر حسابرسی داخلی و کارکنان واحد حسابرسی داخلی مجاز به انجام موارد زیر نیستند :
- انجام هرگونه وظایف اجرایی در شرکت،
- ایجاد و یا تصویب تراکنش‌های حسابداری خارج از واحد حسابرسی داخلی،
- هدایت فعالیتهای سایر کارکنان شرکت مگر تا میزانی که آنان برای کمک به تیم حسابرسی داخلی تخصیص داده شده اند،
- حسابرسی فعالیت‌هایی را که خود قبلاً در آن مسئولیت اجرایی داشته‌اند،
- انجام سایر اعمالی که استقلال و بی‌طرفی آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
ماده (6) :
اهم مسئولیت‌های واحد حسابرسی داخلی به شرح زیر است :
- تدوین برنامه انعطاف‌پذیر سالانه حسابرسی داخلی با استفاده از روش‌شناسی متناسبِ مبتنی بر ریسک، شامل هرگونه ریسک یا ملاحظات کنترلی مورد نظر مدیریت شرکت، و پیشنهاد آن به کمیته‌ی حسابرسی جهت بررسی (قبل از تصویب توسط هیئت مدیره)،
تبصره 1 :
برنامه سالانه حسابرسی داخلی با در نظر گرفتن اولویت‌ها حداقل باید شامل برنامه ارزیابی و بهبود “تحقق اهداف راهبردی شرکت”، اثربخشی “فرآیندهای نظام راهبری، مدیریت ریسک، کنترل‌های داخلی، حفاظت از دارایی‌ها، رعایت قوانین، مقررات و الزامات، و شاخص‌های بهره‌وری” و سلامت “اطلاعات مالی و غیرمالی با اهمیت و معاملات عمده شرکت” باشد.
تبصره 2 :
وظایف مدیر و کارکنان حسابرسی داخلی، نافی وظایف مدیران و کارکنان سایر بخش‌های سازمانی در قبال مواردی همچون اثربخشی نظام راهبری، مدیریت ریسک، کنترل‌های داخلی و رعایت قوانین و مقررات نمی‌باشد.
- اجرای برنامه سالانه مصوب هیئت مدیره شامل هرگونه وظایف و پروژه‌های مورد درخواست مدیریت شرکت و کمیته حسابرسی،
- بررسی و ارزیابی مستمر اثربخشی سیستم کنترل‌های داخلی، گزارش نتایج به کمیته حسابرسی و هیئت‌مدیره و پیگیری روش‌های بهبود سیستم کنترل‌های داخلی،
- حفظ ترکیب نیروی انسانی دارای دانش، تجربه و مهارت کافی و مدارک رسمی حرفهای متناسب طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، برای اجرای مطلوب مفاد این منشور و تدوین و اجرای برنامه‌های آموزشی مناسب،
تبصره 3 :
اغلب با توجه به اهداف و مسئولیت‌های واحد حسابرسی داخلی، تیم حسابرسی داخلی در مجموع باید از دانش، تجربه و مهارت‌های متنوع (در حوزه‌های مختلفی مانند دانش مالی، فناوری اطلاعات، سیستم‌ها و همچنین دانش خاص عملیات اصلی شرکت) برخوردار باشد.
- استقرار برنامه ارزیابی کیفیت برای کسب اطمینان از عملکرد مناسب حسابرسی داخلی،
- انجام خدمات مشاوره‌ای علاوه بر خدمات اطمینان‌دهی حسابرسی داخلی برای کمک به مدیریت شرکت در دستیابی به اهداف شرکت،
- ارزشیابی و ارزیابی ادغام یا تلفیق فعالیت‌ها و ایجاد یا تغییر در خدمات، فرآیندها، عملیات و فرآیندهای کنترلی، متناسب با شرایط ایجاد، استقرار یا توسعه آنها،
- ارائه گزارشهای دوره‌ای منظم (و در صورت نیاز گزارشهای موردی) در خصوص خلاصه نتایج حاصل از فعالیتهای واحد حسابرسی داخلی به کمیته حسابرسی و هیأت مدیره،
تبصره 4 :
حداقل موارد مندرج در گزارش باید شامل برنامه‌های محقق شده و میزان پیشرفت برنامه سالانه حسابرسی داخلی و محدودیت‌های احتمالی باشد. همچنین ضروری است پیشنهادهای لازم و نتایجِ پیگیری و اجرای پیشنهادهای قبلی گزارش گردد.
تبصره 5 :
رونوشت گزارشات واحد حسابرسی داخلی پیرامون گزارشهای مورد درخواست مدیرعامل، به کمیته حسابرسی و هیأت مدیره ارسال شود.
- اطلاع‌رسانی منظم به کمیته‌ی حسابرسی در خصوص موضوعات نوین اثرگذار بر انجام بهتر حسابرسی داخلی،
10- ارایه فهرستی از اهداف کمی عملیاتی و نتایج تحقق یافته به کمیته حسابرسی،
11- همکاری درفرآیند رسیدگی به فعالیتهای مشکوک به تقلب در شرکت (و یا فعالیتهای پولشویی) و هشدار به موقع و مناسب به مدیریت شرکت و کمیته حسابرسی (و یا مسئول مبارزه با پولشویی)،
12- مد نظرقراردادن دامنه رسیدگی‌های حسابرسان مستقل و ارتباط و همکاری با آنان به منظور انجام حسابرسی بهینه شرکت با هزینه معقول و نیز ارائه اطلاعات و مستندات دال بر فعالیتهای پولشویی به حسابرس مستقل شرکت طبق مقررات،
13- فرهنگ‌سازی از طریق اطلاع‌رسانی مناسب به سایر کارکنان شرکت در خصوص حسابرسی داخلی و ماهیت ارزش‌افزایی آن.
پاسخگویی
ماده (7) :
مدیر واحد حسابرسی داخلی، در چارچوب این منشور، باید در موارد زیر به کمیته حسابرسی و هیأت مدیره پاسخگو باشد :
- انجام برنامه سالانه مصوب هیأت‌مدیره،
- ارزیابی سالانه کفایت و اثربخشی فرآیندهای شرکت درمورد کنترل فعالیت‌ها و مدیریت ریسک باتوجه به مأموریت و دامنه عملیات،
- گزارش موارد با اهمیت درخصوص فرآیندهای مربوط به کنترل فعالیتهای شرکت شامل فرصت‌های بهبود بالقوه،
- ارائه اطلاعات دوره‌ای در خصوص وضعیت و نتایج برنامه سالانه حسابرسی داخلی و کفایت منابع تحت اختیار،
- فراهم کردن امکان انجام سایر فعالیتهای نظارتی و کنترلی (مانند مدیریت ریسک، رعایت مقررات، الزامات قانونی، امنیت اطلاعات، اخلاق حرفهای، و حسابرسی مستقل) و هماهنگی با آنها،
- تدوین و پیاده‌سازی برنامه تضمین و ارتقای کیفیت جهت کسب اطمینان معقول از انجام با کیفیت فعالیتهای حسابرسی داخلی،
- انجام سایر الزامات مصوب هیأت‌مدیره در چارچوب وظایف حسابرسی داخلی علاوه بر الزامات این منشور.
استقلال، بی طرفی و مراقبت‌حرفه‌ای
ماده (8) :
به منظور کسب اطمینان از مستقل بودن حسابرسان داخلی، واحد حسابرسي داخلي مستقیماً زير نظر کمیته حسابرسی فعاليت مينمايد و مدیر آن به پیشنهاد کمیته حسابرسی توسط هیأت مدیره منصوب می شود. افزون بر این گزارشهای حسابرسان داخلی در اختیار هیأت مدیره و کمیته حسابرسی قرار می‌گیرد.
ماده (9) :
مدیر و کارکنان حسابرسی داخلی باید:
- در تعیین حدود رسیدگی، انجام رسیدگی‌ها، ارائه پیشنهادها و گزارش نتایج از استقلال حرفهای برخوردار باشند، نگرشی بیطرفانه داشته باشند و از تضاد منافع بپرهیزند،
- زمان اجرای حسابرسی داخلی را با هماهنگی مدیریت واحدهای مورد رسیدگی تنظیم کنند، مگر در موارد استثنایی که رسیدگی بدون اعلام قبلی از ضروریات حسابرسی داخلی است،
- شواهد جمع آوری شده، کاربرگ‌های پشتوانه، پرونده‌ها و یافته‌های حسابرسی داخلی را محرمانه تلقی نمایند،
- یافته‌ها و پیشنهادهای حسابرسی داخلی را با توجه به ماهیت، اهمیت و پیامد آن، متناسب با سطوح مدیران یا کارکنان در میان گذارند،
- مراقبت حرفه اي معقول مورد انتظار را اعمال نمايند.
استانداردها و آئین رفتار حرفهای حسابرسی داخلی
ماده (10) :
حسابرسان داخلی در انجام حسابرسی داخلی باید استانداردهای داخلی لازم‌الاجرا و آیین رفتار حرفهای حسابرسان داخلی و در نبود استانداردهای موردنیاز، استانداردهای بین المللی حسابرسی داخلی را رعایت نمایند.
